
Powstanie Warszawskie było ostatnią próbą ocalenia kraju przed zastąpieniem jednej okupacji - niemieckiej przez drugą - sowiecką. Do akcji, która rozpoczęła się po południu 1 sierpnia przystąpiło około 30 tys. żołnierzy AK, z których tylko część była uzbrojona. Dowódcy przewidywali, że powinno trwać zaledwie kilka dni. W rzeczywistości jego walki skończyły się po 63 długich dobach nierównych starć z okupantem.
Z apelem o uhonorowanie pamięci Powstańców Warszawskich zwrócił się Instytut Pamięci Narodowej. Dla podkreślenia rangi wydarzenia, jakim był wybuch Powstania Warszawskiego 1 sierpnia 1944 r. wezwano do uruchomienia syren alarmowych i wywieszenia w tym dniu flag narodowych na urzędach państwowych i w miejscach publicznych.
Jak podkreślają historycy Powstanie Warszawskie, mimo lokalnego charakteru walk nie było wydarzeniem, które ograniczało się do jednego miasta. Na terenach zdobytych przez Powstańców zaczęły otwarcie funkcjonować najwyższe struktury Polskiego Państwa Podziemnego. Żołnierze Powstania stawili opór Niemcom walcząc o Warszawę, stolicę wolnej Polski, ale przede wszystkim podjęli się próby ocalenia powojennej suwerenności całego kraju.
W rocznicę godziny „W’’, czyli dokładnie o godz. 17.00 w całym kraju zawyją syreny i na minutę ucichnie uliczny zgiełk. Zamierzeniem IPN jest nadanie obchodom rocznicy Powstania charakteru ogólnokrajowego. Po raz pierwszy w ten sposób pamięć walczących uczczono w 2007 roku.