11 września w kinie „Mieszko” odbyło się spotkanie burmistrza Macieja Bratborskiego z mieszkańcami dotyczące prac nad Gminnym Programem Rewitalizacji (GPR). To dokument, nad którym od kilku miesięcy pracują urzędnicy, przy wsparciu merytorycznym ekspertów z firmy DELTA PARTNER z Bielska-Białej. Harmonogram, zasady i tryb tworzenia tego dokumentu określa Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz. U. z 2024 r. poz. 278).
W spotkaniu z mieszkańcami uczestniczyli przedstawiciele firmy, którzy przedstawili dotychczas podjęte działania w pracy nad dokumentem, zgodne z obowiązującymi przepisami. Pierwszym etapem było wyznaczenie obszarów zdegradowanych i obszaru rewitalizacji w naszej gminie. W dniach od 23 grudnia 2024 roku do 28 stycznia 2025 roku zostały ogłoszone w prasie lokalnej, na stronie internetowej, w Biuletynie Informacji Publicznej, na tablicach ogłoszeń na terenie gminy konsultacje społeczne obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji. Konsultacje miały na celu zebranie opinii mieszkańców, partnerów społecznych i gospodarczych oraz wszystkich na temat wyznaczonych obszarów. W trakcie trwania konsultacji społecznych nie wpłynęły żadne uwagi od mieszkańców.
11 lutego 2025 r. Rada Miejska podjęła UCHWAŁĘ NR XIII.85.2025 w sprawie wyznaczenia granic obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji Gminy Koźmin Wielkopolski. Ta uchwała została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym Województwa Wielkopolskiego i jest aktem prawa miejscowego.
Zostały wyznaczony obszar rewitalizacji podzielony na dwa podobszary:
• podobszar w Koźminie Wielkopolskim,
• podobszar w Borzęciczkach.
Kolejnym etapem prac nad dokumentem było ogłoszenie naboru projektów rewitalizacyjnych. Jeden nabór już się zakończył. W tym naborze zgłoszono ponad 20 projektów rewitalizacyjnych. Jednak w związku z uwagami mieszkańców i członków Komitetu Rewitalizacji, który jest społecznym organem opiniującym GPR, Burmistrz Miasta i Gminy uruchomił kolejny nabór projektów rewitalizacyjnych w dniach od 9 do 23 września (obecnie wydłużonym do 30 września 2025r.) W ramach tego naboru można zgłosić przedsięwzięcia o charakterze społecznym oraz gospodarczym, środowiskowym, przestrzenno-funkcjonalnym w obszarze rewitalizowanym.
- Wstrzymałem ostateczne zatwierdzenie programu i przedłużyłem termin składania fiszek projektowych, bo program rewitalizacji jest potrzebny nam i każdemu mieszkańcowi, który chciałby skorzystać ze środków zewnętrznych – uzasadnił swoją decyzję burmistrz Maciej Bratborski.
Po zakończeniu naboru projektów rewitalizacyjnych firma Delta Partner wspólnie z urzędem stworzy projekt Gminnego Program Rewitalizacji, który zostanie poddany 35 - dniowym konsultacjom społecznym.
Koncepcja zagospodarowania centrum miasta i ulic przyległych
Jednym z projektów rewitalizacyjnych, zapisanych w GPR jest rewitalizacja centrum miasta i ulic przyległych. W związku z tym, w spotkaniu uczestniczył architekt Piotr Kociński, ekspert w projektowaniu przestrzeni publicznych, który zaprezentował wstępną koncepcję zagospodarowania centrum miasta. Koncepcja obejmuje obszar od ulicy Klasztornej, która jest osią Koźmina Wielkopolskiego z dużym potencjałem i dużą liczbą bardzo ciekawych budynków o charakterze historycznym np. kościół, szkoła, poczta, Pomnik Wolności do mostu na rzece Orli na ulicy Krotoszyńskiej.
Koncepcja Piotra Kocińskiego generalnie zakłada, że płyta Starego Rynku ma stać się przestrzenią publiczną dla mieszkańców, spełniającą różnorodne funkcje. W związku ze zmianą przeznaczenia rynku i mówiąc kolokwialnie oddaniem go mieszkańcom, konieczne jest zmniejszenie i rozproszenie miejsc parkingowych na rynku. Dziś koźmiński rynek jest w prawie 100 procentach parkingiem, na który składają się: 64 miejsca postojowe (zgodnie z obowiązującą stałą organizacją ruchu) i drogi manewrowe dla samochodów. Architekt zaproponował zmniejszenie liczby miejsc parkingowych na Starym Rynku do 48.
Koncepcja przewiduje ustawienie na rynku figury świętego Jana Nepomucena i utworzenie płytkiego zbiornika wodnego, który pełniłby również funkcję zamgławiacza. Zgodnie z tą koncepcją minimum 20 proc. obszaru rynku miałby stanowić obszar zielony z wyspami zieleni, oddzielającymi ruch pieszy od ruchu pojazdów. Projekt zakłada na rynku funkcjonowanie ogródków gastronomicznych oraz możliwość organizacji małych imprez kulturalnych. W tym celu została zaprojektowana mobilna scena. Architekt przedstawił Stary Rynek w procentowej analizie: tereny zielone – minimum 20 proc., parkingi – 10 proc., drogi – 23 proc., nawierzchnie dla pieszych – 45 proc.
- To wstępna koncepcja zagospodarowania centrum miasta i ulic przyległych. Wiele rozwiązań i kwestii jest jeszcze otwartych. Przedstawiamy tę koncepcję, by była ona bazą do dyskusji na temat wizji, oczekiwań i kierunków zmian tej przestrzeni – wyjaśniał Piotr Kociński.
Propozycja zagospodarowania Starego Rynku przedstawiona przez Radosława Barka
W dyskusji swoje uwagi do Gminnego Programu Rewitalizacji i autorską koncepcję zagospodarowania rynku przedstawił pochodzący z Koźmina Wielkopolskiego architekt Radosław Barek. Jego koncepcja przewiduje m.in. odbudowę modrzewiowego ratusza, który mógłby być atrakcją turystyczną miasta, podobnie jak wszechobecna zieleń.
-Nie ma sensu szukać nowoczesnych rozwiązań które mogą okazać się nietrafione. Popierałbym przestudiowanie formy historycznej i powrócenie do tego co historyczne i tożsame. W przestrzeni historycznego miasta postawić to, co było – sugerował architekt.
Mieszkańcy pytali
Podczas spotkania padło wiele pytań od mieszkańców. Przedstawiamy najważniejsze z nich w kontekście dyskusji o tym, w jakim kierunku ma być przeprowadzona rewitalizacja centrum Koźmina Wielkopolskiego.
Kto oceniał, że dany teren jest zdegradowany ? Kto wyznaczył obszar rewitalizacji?
Przedstawiciel firmy DELTA PARTNER: Została przeprowadzona procedura wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji. Wyznaczenie obszaru zdegradowanego zostało przeprowadzone w formie analizy porównawczej , w oparciu o dane statystyczne. Obszar rewitalizacji, który jest częścią obszaru zdegradowanego był rekomendowany przez naszą firmę we współpracy z pracownikami urzędu. Wybór tego obszaru został poddany 30 – dniowym konsultacjom społecznym, podczas których mieszkańcy nie zgłosili żadnych uwag.
Dlaczego w obszarze rewitalizacji nie została ujęta ul. Borecka? To jest bardzo ważna ulica z wieloma budynkami o historycznym znaczeniu?
Burmistrz MiG: Zaproponowaliśmy, żeby do Gminnego Programu Rewitalizacji wpisać na razie dwa podobszary rewitalizacji. To pierwszy krok. Po uchwaleniu GPR możemy przeprowadzić procedurę wpisania nowych obszarów rewitalizacji do programu.
7 sierpnia na profilu w mediach społecznościowych gminy została opublikowana informacja, że projekt zagospodarowania rynku podlega uzgodnieniom z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków i Urzędem Marszałkowskim. Jakie dokumenty, projekty, wizualizacje są aktualnie uzgadniane u konserwatora i w Urzędzie Marszałkowskim ?
Piotr Kociński: Uzgadnianie z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków tego typu przedsięwzięć to długotrwały proces. Przed projektowaniem poprosiliśmy konserwatora o wytyczne i otrzymaliśmy je. Na etapie projektowania również byliśmy w kontakcie z konserwatorem. Uzyskaliśmy pozytywną opinię na temat naszej koncepcji z uwagami.
W jaki sposób zmniejszenie o połowę miejsc parkingowych zmieści się w działaniu GPR na rzecz rozwoju przedsiębiorczości w naszym mieście?
Burmistrz MiG: Koncepcja zakłada wyznaczenie 48 miejsc parkingowych na Starym Rynku. W niedługim czasie po oddaniu do użytku obwodnicy Koźmina Wielkopolskiego ulice przyległe do rynku: Klasztorna, Kościuszki, Staszica, Wiatrolika i Krotoszyńska staną się ulicami gminnymi. Planujemy wówczas zmienić organizację ruchu i na tych ulicach dopuścić możliwość parkowania, dzięki czemu kilkadziesiąt miejsc do parkowania przybędzie.
Praktyka pokazuje, że życie handlowe wymiera. Chciałbym, żebyście uzgodnili gospodarczość tego miasta. Czy Pan uśrednił liczbę tych miejsc? Było 88 miejsc, niech będzie 88 miejsc.
Piotr Kosiński: Nie możemy przebudowy rynku traktować w oderwaniu od przebudowy całego centrum miasta. Dlatego koncepcja uwzględnia również ulice przyległe do Rynku. Chodzi nam o to, żeby rozproszyć miejsca parkingowe, a nie ilościowo je ograniczyć. Od początku w naszej koncepcji było zapisanych 48 miejsc parkingowych na Starym Rynku. Zajmują one 10 proc. rynku. Czy chcemy, żeby 20 proc. rynku zajmowały nam parkingi, a kolejną powierzchnię drogi manewrowe? Czy tego chcemy? Współczesne, europejskie tendencje projektowania centrów miast idą w tym kierunku, żeby główny plac miasta nie był wielkim parkingiem, ale raczej przestrzenią dla mieszkańców.
Czy można zaproponować jakieś inne rozwiązanie, zamiast oczka wodnego ?
Piotr Kosiński:Tak, można zaproponować inny element.
Koncepcja zagospodarowania rynku jest kłodą rzuconą pod nogi przedsiębiorcom. Przedsiębiorcy na wschodniej i zachodniej pierzei rynku nie będą mogli rozładować towaru. Drastyczne zwężenie ulicy przy Pomniku Wolności utrudni ruch, a przy Klasztorze musi być parking dla ludzi przyjeżdżających na nabożeństwa?
Piotr Kosiński: Punkt widzenia przedsiębiorców jest bardzo ważny. Nasza koncepcja jest punktem wyjścia do rozmów i wymaga filtracji przez mieszkańców, co właśnie dziś się odbywa.
Czy przez rynek będzie mógł przejeżdżać transport rolniczy?
Burmistrz Miasta i Gminy: Nie wstrzymujemy ruchu. Będą to nadal drogi publiczne, gminne i ruch na tych ulicach będzie się odbywał.
Tekst i foto: AFUMiG